nisbət

is. <ər.>

1. Əlaqədarlıq, təəllüq, mənsubiyyət, bağlılıq, münasibət. Bunun o işə heç bir nisbəti yoxdur. – Bu sözə nisbət sənə gəl bir hekayət söyləyim; Lütf edib qıl bir nəzər, bu müxtəsər dastanə bax. M. V. V..

2. İki şey arasında olan münasibət, oxşarlıq, uyğunluq, qiyas. Həqdi, gözəl çoxdu cahan içində; Ola bilməz sənə nisbət hər gözəl. Q. Z.. Nisbət vermək (eyləmək) – müqayisə etmək, oxşatmaq, bir tutmaq. Eşqimi eyləmə nisbət özünə, ey bülbül; O sənin istədiyin fəsli-gülüstan gülüdür. S. Ə. Ş..

3. Qoş. mənasında. Görə, aid. <Məstəli şah:> Xanım, mənə nisbət nə qulluğunuz var? M. F. A.. Vəliqulu nəinki anasına nisbət, bəlkə özgələrə görə də artıq üzüyola oğlandı. C. M.. // bax nisbətən.

4. Nisbətdə şəklində – iki şey arasında müqayisə, hal və miqdar bildirir. <Turxan bəy:> Ömür artdıqca həyatdakı nəşə də o nisbətdə əskilir. H. C.. <Xədicənin> rəngi bir qədər ağarmış, gözəlliyi də o nisbətdə artmışdı. S. H..

5. Riyaziyyatda: böyük kəmiyyətin kiçik kəmiyyətə bölünməsi. Altının üçə (6/ 3) nisbəti.

◊ Nisbət şəkilçiləri qram. – əşyanın, hadisənin qrammatik şəxslərdən birinə aid olduğunu bildirən şəkilçilər; məs.: -ım, -ın, -ı və s.